Ostatnio prowadzona sprawa na rzecz Klienta, uświadomiła nam jak z ważnym problemem mamy do czynienia.
Nasz Klient został przez życie zmuszony do porzucenia pracy, w związku z koniecznością sprawowania osobistej opieki nad schorowanym rodzicem.Dotychczas z radością wykonywana praca nie mogła stanowić źródła utrzymania siebie i rodziny. Zwrócił się więc do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie o świadczenie rodzinne i świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Pewny otrzymania tego świadczenia, spał spokojnie. Jak się jednak okazało, niesłusznie.
Miesiąc później otrzymał decyzję odmowną – nie przyznającą mu świadczenia. Organ uznał, że ponieważ niepełnosprawność Osoby, którą opiekował się nasz Klient nie powstała przed ukończeniem 18 roku życia, nie przysługuje mu świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia. Na tym etapie sprawą zajęliśmy się my. Po wniesionym odwołaniu od decyzji, organ podtrzymał swoją decyzję. Pozostała nam skarga do WSA, do której podeszliśmy bez przekonania. Wprawdzie stał za nami wyrok Trybunału Konstytucyjnego, jednak nie był on dobrze rozumiany.
Jednakże, ku naszemu zdziwieniu, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego zapadł dla nas pozytywny. Sąd przyznał świadczenie w odpowiedniej kwocie od dnia złożenia wniosku.
Ale o co chodzi?
Zgodnie z ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2018, poz.2220), świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje 1) matce albo ojcu, 2) opiekunowi faktycznemu dziecka, 3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, 4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych).
To wydaje się proste, prawda?
Jednak głównym problemem jest art. 17 ust. 1 b przywołanej ustawy, zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
- nie później niż do ukończenia 18. roku życia, lub
- w trakcie nauki w szkole lub w innej szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 roku, który zapadł w sprawie K 38/13 (pkt 2 sentencji), art. 17 ust. 1 b ustawy, w zakresie w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie, ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Co to oznacza ?
Warunek, zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne może być przyznane tylko wtedy, gdy niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała 1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub 2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia JEST NIEZGODNY Z KONSTYTUCJĄ.
Zgodnie z dominującą obecnie linią orzeczniczą wyrok Trybunału Konstytucyjnego doprowadził do tego, że wymóg z art. art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych (niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała 1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub 2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej) NIE ISTNIEJE!!!!!!
W konsekwencji, świadczenie pielęgnacyjne może być przyznane:
- matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, 4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
- Bez względu na moment powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki.
Niestety ośrodki pomocy społecznej w 90% przypadków odmawiają przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała 1) nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub 2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, mimo korzystnego wyroku TK.
Dlatego też sprawdź, czy należy się Tobie świadczenie i jeśli bezprawnie Cię go pozbawiono poradź się prawnika. Może w Twojej sprawie można coś zrobić.
Adwokat Paweł Zieliński